UE a sztuczna inteligencja – czy AI w doradztwie finansowym zostanie uregulowane?
2 sie
AI Act – pierwsze prawo o sztucznej inteligencji w UE
W czerwcu 2024 roku Parlament Europejski przyjął przełomowy Akt o Sztucznej Inteligencji (Artificial Intelligence Act) – pierwszy kompleksowy akt prawny regulujący zastosowanie AI w Unii Europejskiej. AI Act wprowadza podział na 4 kategorie ryzyka, od których zależą obowiązki podmiotów korzystających z systemów AI:
- Zakazane zastosowania AI – np. manipulacja behawioralna, systemy oceny społecznej.
- Wysokiego ryzyka (high-risk AI) – m.in. systemy wykorzystywane w finansach, ubezpieczeniach, kredytach.
- Ograniczonego ryzyka (limited risk) – np. chatboty czy generatory treści.
- Minimalnego ryzyka – np. filtry antyspamowe.
W kontekście pośrednictwa finansowego większość zastosowań AI (np. scoring kredytowy, analiza zachowań klienta, zautomatyzowane doradztwo) może zostać zakwalifikowana jako wysokiego ryzyka – a to oznacza konkretne obowiązki.
Jakie obowiązki będą spoczywać na pośredniku?
Jeśli pośrednik korzysta z systemu AI zaklasyfikowanego jako „wysokiego ryzyka”, będzie musiał:
- Dokładnie poznać i dokumentować działanie systemu AI.
- Nie można korzystać z „czarnej skrzynki” – potrzebna jest dokumentacja techniczna i możliwość wyjaśnienia działania systemu.
- Zapewnić nadzór człowieka nad decyzjami AI.
- Pośrednik nie może pozwolić, by decyzje ostateczne (np. dotyczące oferty czy oceny zdolności) podejmowała wyłącznie maszyna.
- Poinformować klienta, że ma do czynienia z systemem AI.
- Przykład: „Niniejsza analiza została wygenerowana częściowo z użyciem systemu sztucznej inteligencji.”
- Zadbać o zgodność z RODO.
- Każde przetwarzanie danych osobowych przez AI musi spełniać wymagania zgodne z RODO – w tym prawo do informacji i sprzeciwu wobec profilowania (art. 22 RODO).
- Rejestrować systemy AI wysokiego ryzyka w bazie UE.
- Rejestr publiczny ma umożliwić nadzór nad tym, gdzie i jak działają takie systemy.
Praktyczne porady dla pośrednika
✅ Nie używaj AI „na ślepo” – zawsze sprawdź, jak działa system, z jakich danych korzysta i kto go stworzył.
Jeśli korzystasz z narzędzia zewnętrznego (np. scoringu, asystenta AI od dostawcy), poproś o dokumentację i deklarację zgodności.
✅ Ustal, czy AI wspiera Twoją decyzję, czy ją zastępuje.
Jeśli algorytm tylko pomaga analizować dane, a Ty finalnie decydujesz – to mniejsze ryzyko. Ale jeśli system działa automatycznie – może podlegać pełnej regulacji.
✅ Zachowuj „czynnik ludzki” – weryfikuj rekomendacje AI i zapisuj własne komentarze.
To ważne, by móc udowodnić, że decyzje wobec klienta nie były w pełni zautomatyzowane.
✅ Aktualizuj zgody i klauzule informacyjne.
Jeśli w Twojej działalności pojawia się AI, musisz to jasno komunikować klientowi – również w polityce prywatności.
✅ Zacznij od prostych rozwiązań o niskim ryzyku.
Na przykład: chatbot odpowiadający na pytania klientów lub systemy wspierające zarządzanie dokumentacją. Te narzędzia są łatwiejsze do wdrożenia i mniej regulowane.
Podstawy prawne i źródła
- AI Act (Artificial Intelligence Act) – wersja przyjęta przez Parlament Europejski (2024):
- https://artificialintelligenceact.eu
- RODO – art. 22 – zautomatyzowane podejmowanie decyzji, w tym profilowanie:
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32016R0679
- Oficjalny komunikat KE nt. wykorzystania AI w sektorze finansowym (2021):
- https://ec.europa.eu/info/publications/210421-ai-finance_en
Podsumowanie
AI to nie przyszłość – to teraźniejszość, która wchodzi do pośrednictwa finansowego szybciej niż myślisz. Jednak wraz z rosnącym wykorzystaniem pojawiają się nowe obowiązki regulacyjne. UE nie zakazuje stosowania AI – ale nakłada konkretne warunki i wymaga przejrzystości, nadzoru i odpowiedzialności. Dla pośrednika oznacza to konieczność ostrożności i dobrej dokumentacji. Kto dziś nauczy się działać zgodnie z przepisami, jutro zyska przewagę konkurencyjną i zaufanie klientów.
Zoptymalizuj swoje finanse już dziś
Zainwestuj w swoją przyszłość finansową. Sprawdź nasze usługi, które pomogą Ci w zarządzaniu kredytami i finansami.
Przeglądaj inne artykuły
8 wrz
Jak zaktualizować formularze zgód, by były zgodne z przepisami?
Formularze zgód są jednym z najczęściej powielanych dokumentów w firmach pośrednictwa finansowego – a jednocześnie najczęściej powielają błędy sprzeczne z RODO i ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Zbyt ogólne zapisy, zgody łączone z obowiązkami ustawowymi, „ptaszek” zaznaczony domyślnie – to typowe pułapki. Dla pośrednika finansowego dobrze skonstruowana zgoda to nie tylko obowiązek – to dowód na profesjonalizm i tarcza ochronna w razie sporu. W tym artykule pokazuję, jak zaktualizować zgody w zgodzie z najnowszymi wymogami, decyzjami UODO i orzecznictwem.
29 sie
Procedura AML krok po kroku – wzór do wdrożenia w Twojej firmie
Dla wielu pośredników kredytowych AML (czyli przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu) to pojęcie kojarzące się z dużymi instytucjami – bankami, kantorami, giełdami kryptowalut. Tymczasem również niewielkie firmy pośrednictwa finansowego mogą być uznane za instytucje obowiązane i mieć obowiązek wdrożenia procedury AML. Obowiązki te wynikają wprost z ustawy AML i obejmują nie tylko instytucje pożyczkowe czy biura usług płatniczych, ale też pośredników współpracujących z bankami i instytucjami kredytowymi. Niezastosowanie się do wymogów może grozić karami finansowymi i reputacyjnymi. Poniżej znajdziesz praktyczny wzór procedury AML, który możesz zaadaptować do własnej działalności.
19 sie
Jak przygotować się do kontroli KNF – praktyczne wskazówki dla pośrednika kredytowego
Wielu pośredników kredytowych obawia się kontroli Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), kojarząc ją z dużymi instytucjami finansowymi. Tymczasem nadzór obejmuje również mniejsze podmioty – zwłaszcza jeśli posiadają wpis do rejestru prowadzonego przez KNF i wykonują czynności pośrednictwa w zakresie kredytów konsumenckich lub hipotecznych. Kontrola KNF może być zapowiedziana, niezapowiedziana, doraźna lub planowa. Może wynikać z harmonogramu, ale również z donosu, skargi klienta lub analizy rynku. Jak się przygotować, by nie tylko „przetrwać”, ale przejść ją z podniesionym czołem?
8 sie
Checklista zgodności z RODO – 7 kroków dla pośrednika finansowego
Od wejścia w życie ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) w 2018 roku minęło już kilka lat, a mimo to wielu pośredników finansowych wciąż nie czuje się pewnie w zakresie ochrony danych osobowych. Tymczasem ryzyko naruszeń – zarówno technicznych, jak i proceduralnych – wzrosło wraz z cyfryzacją procesu doradztwa. Co więcej, kontrole UODO coraz częściej obejmują małych przedsiębiorców, a sankcje finansowe nie są już zarezerwowane wyłącznie dla dużych firm. Jak uniknąć błędów i spokojnie przejść ewentualną kontrolę? Kluczem jest uporządkowanie procesów. Dlatego przygotowaliśmy 7 praktycznych kroków – checklistę RODO specjalnie dla pośrednika finansowego.