8 lip
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) pośrednika kredytowego to nie tylko element dobrej praktyki – to obowiązek prawny wynikający wprost z ustaw regulujących rynek kredytowy. Zarówno pośrednicy hipoteczni, jak i konsumenccy, muszą spełniać konkretne wymogi w zakresie OC. Niedopełnienie tego obowiązku wiąże się z poważnymi konsekwencjami – od zakazu wykonywania działalności po dotkliwe kary finansowe.
Podstawa prawna – co mówią przepisy?
1. Pośrednicy kredytu hipotecznego
Zgodnie z art. 33 ustawy o kredycie hipotecznym (Dz.U. 2023 poz. 2193):
„Pośrednik kredytu hipotecznego jest obowiązany posiadać ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności pośrednictwa.”
Wymogi szczegółowe dotyczące zakresu i minimalnej sumy ubezpieczenia określa:
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 maja 2017 r.
Minimalna suma gwarancyjna:
2. Pośrednicy kredytu konsumenckiego
Choć ustawa o kredycie konsumenckim (Dz.U. 2022 poz. 246) nie zawiera wprost przepisu o obowiązku OC, to pośrednicy rejestrowani w KNF działają zgodnie z analogicznymi standardami, a w praktyce instytucje współpracujące (banki, pożyczkodawcy) wymagają ważnej polisy OC jako warunku współpracy.
Dodatkowo, KNF w swoim stanowisku uznaje ubezpieczenie OC za:
„instrument ochrony interesu konsumenta i niezbędny element odpowiedzialnego prowadzenia działalności pośrednictwa kredytowego.”
Kto musi mieć polisę OC?
✅ Pośrednik kredytu hipotecznego – obowiązkowo, niezależnie od formy działalności (osoba fizyczna, spółka, jednoosobowa działalność gospodarcza).
✅ Pośrednik kredytu konsumenckiego – w praktyce również wymagane, szczególnie przy rejestracji w KNF i współpracy z bankami.
✅ Agent – nie musi mieć własnej polisy, o ile działa wyłącznie na rzecz pośrednika, który taką polisę posiada. W takim przypadku zakres OC głównego pośrednika musi obejmować działania agentów.
Kiedy i jak wykupić polisę?
Sankcje za brak ubezpieczenia OC
1. Zakaz prowadzenia działalności
KNF może nakazać zaprzestanie działalności pośrednictwa kredytowego, jeśli brak jest ważnej polisy OC – nawet tymczasowo.
2. Grzywna do 500 000 zł
Na mocy art. 74 ustawy o kredycie hipotecznym, za wykonywanie działalności bez spełnienia wymogów formalnych grozi:
kara grzywny, ograniczenia wolności albo zakaz działalności.
3. Utrata prawa do wynagrodzenia
Bank lub kredytodawca nie może wypłacić prowizji pośrednikowi, który nie spełnia wymogu OC – to naruszenie ustawy i ryzyko dla instytucji.
4. Odpowiedzialność cywilna wobec klienta
Brak OC oznacza, że pośrednik ponosi pełną odpowiedzialność finansową z majątku prywatnego w przypadku błędu, wprowadzenia w błąd lub niedopełnienia obowiązków informacyjnych.
Rekomendacje dla pośredników
Podstawa prawna: