9 lip
CCD2 – nowa dyrektywa UE o kredytach konsumenckich i jej wdrożenie w Polsce
W lipcu 2023 r. opublikowano nową wersję dyrektywy regulującej kredyt konsumencki – Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2225 z dnia 18 października 2023 r. w sprawie kredytów konsumenckich (CCD2). To bezpośrednia kontynuacja dyrektywy 2008/48/WE, jednak w nowym kształcie zawiera szereg przepisów dostosowanych do realiów rynku cyfrowego, rozwoju fintechów oraz wzrostu zagrożeń nadmiernym zadłużeniem konsumentów.
Dyrektywa CCD2 ma zostać wdrożona do prawa krajowego do 20 listopada 2026 r., ale już teraz warto wiedzieć, co zmieni się dla pośredników i instytucji finansowych oferujących kredyty gotówkowe, pożyczki ratalne, limity oraz chwilówki online.
Co reguluje CCD2?
CCD2 rozszerza zakres regulacji na produkty, które wcześniej pozostawały poza nadzorem, w tym:
Nowa dyrektywa obejmuje każdą formę odroczenia płatności z odsetkami lub kosztami dodatkowymi – niezależnie od kanału sprzedaży i statusu prawnego pożyczkodawcy.
Kluczowe zmiany, które musi znać pośrednik i kredytodawca
1. Nowe wymogi informacyjne – jeszcze bardziej szczegółowe
Każda oferta musi zawierać jasne, krótkie, porównywalne informacje – z zastosowaniem nowego, zunifikowanego formularza SECC (Standard European Consumer Credit Information). CCD2 zaostrza też sposób prezentacji RRSO i kosztów w materiałach reklamowych – mają być eksponowane „w sposób jednoznaczny, widoczny i czytelny”.
Reklama z pominięciem obowiązkowych danych = sankcje UOKiK.
2. Rozszerzone zasady oceny zdolności kredytowej
Dyrektywa nakazuje szerszą analizę sytuacji klienta, także przy niewielkich kwotach (np. 100–200 zł). Kredytodawca musi dysponować dowodami na rzetelną ocenę zdolności, nawet jeśli decyzja jest podejmowana automatycznie.
Decyzja oparta wyłącznie na scoringu AI bez kontroli człowieka może zostać zakwestionowana.
3. Nowe prawa konsumenta – ochrona przed nadmiernym zadłużeniem
CCD2 wprowadza:
4. Cyfrowe kanały sprzedaży – więcej odpowiedzialności
Sprzedaż kredytu przez aplikację, SMS, chatbot czy e-mail podlega takim samym obowiązkom jak kontakt osobisty. CCD2 przewiduje, że kanał cyfrowy musi umożliwiać faktyczne zrozumienie oferty i dokonanie świadomego wyboru. W praktyce oznacza to:
Terminy i etapy wdrożenia CCD2 w Polsce
Już teraz rozpoczęto prace koncepcyjne nad nowelizacją ustawy o kredycie konsumenckim, która zostanie całkowicie dostosowana do dyrektywy CCD2. Projekt nowelizacji ma być dostępny w 2025 r.
Konsekwencje dla pośredników finansowych
Co się zmieni?
Co trzeba przygotować?
Podsumowanie
CCD2 to największa od lat zmiana dla rynku kredytów konsumenckich w Europie – i w Polsce. Jej celem jest wzmocnienie ochrony konsumenta w świecie cyfrowym, ale też ujednolicenie standardów dla wszystkich podmiotów – banków, firm pożyczkowych i pośredników.
Dla branży oznacza to konieczność przebudowy komunikacji, dokumentacji i procesów sprzedażowych. Dla profesjonalnych pośredników to również szansa – oferowanie zgodnych i rzetelnych usług w nowym reżimie prawnym buduje przewagę konkurencyjną już dziś.
Podstawa prawna i źródła: